Specjalizacje stomatologiczne
W stomatologii jest oczywiście tak, jak i w innych dziedzinach medycyny. Nie ma jednego lekarza „od wszystkiego”, tylko są różni lekarze specjalizujący się w węższych obszarach wiedzy. Dlatego ze zwykłym przeziębieniem idziemy do lekarza rodzinnego, z bólem ucha do laryngologa, a w przypadku problemów z pęcherzem moczowym do urologa. Specjalizacje stomatologiczne są nam na ogół mniej znane, bowiem rzadziej mamy z nimi styczność. Wiemy, że jest ortodonta (ten od zgryzu), protetyk (ten od protez) i stomatolog dziecięcy (wiadomo).
Wiemy też, że jest chirurg stomatolog (ten od usuwania zębów), ale że chirurg twarzowo- szczękowy? To nie to samo? Otóż nie. Chirurgia twarzowo-szczękowa stanowi połączenie
traumatologii, onkologii, chirurgii stomatologicznej i plastycznej oraz medycyny ogólnej. Jest to bardzo wymagająca specjalizacja, którą co ciekawe, może zdobyć nie tylko stomatolog, ale i również lekarz innej specjalizacji. Warto dodać, że dobry chirurg szczękowy swoją specjalizację zdobywa 6 lat (przy czym inne trwają 3-4).
Chirurg stomatolog, a chirurg twarzowo-szczękowy – różnice
Chirurga stomatologa najczęściej kojarzymy z zabiegiem usuwania zębów (np. zatrzymanych ósemek), jednakże to nie jedyny obszar jego zainteresowań. Najogólniej mówiąc zajmuje się on diagnozowaniem i leczeniem operacyjnym wszelkich patologii jamy ustnej. Zaliczamy do nich nie tylko ekstrakcję, ale i nacinanie ropni czy dziąsła, usuwanie torbieli zastoinowych czy podcinanie wędzidełka. Dobry chirurg szczękowy zajmuje się natomiast diagnozowaniem i leczeniem operacyjnym nie tylko schorzeń jamy ustnej, ale i chorób twarzy wraz z okalającym ją układem kostnym oraz tkanek miękkich szyi. Jak zatem widać, chirurg stomatolog i chirurg twarzowo-szczękowy w warunkach pracy gabinetu stomatologicznego mogą wykonywać te same procedury chirurgiczne dotyczące jamy ustnej. Bardziej skomplikowane zabiegi, które wymagają już znieczulenia ogólnego i specjalistycznego wyposażenia sali operacyjnej może przeprowadzić już tylko chirurg szczękowy.
Chirurg szczękowy – traumatologia
Dobry chirurg szczękowy okaże się wybawieniem dla osób, które w wyniku wypadku komunikacyjnego, bójki lub aktywności sportowych doświadczyły złamania lub zwichnięcia kości w obrębie twarzoczaszki (to znaczy szczęki, żuchwy, nosa lub oczodołów). W ich przypadku, chirurg twarzowo-szczękowy umieszcza w miejscu, które doznało urazu specjalną szynę, protezę bądź metalową mikropłytkę, które mogą odtworzyć kształt kości i skutecznie zastąpić ją.
Zabiegi z zakresu traumatologii, a więc chirurgii urazowej, w zależności od stopnia skomplikowania wykonywane są w znieczuleniu miejscowym, tudzież w ogólnym.
Wady zgryzu i zniekształcenia twarzy
Chirurg szczękowy zajmuje się również leczeniem wad szczękowo-zgryzowych oraz zaburzeń rozwojowych. Wśród nich wymienić można chociażby rozszczep podniebienia i warg oraz wszelkie nieprawidłowości zgryzu. Najczęściej chirurg twarzowo-szczękowy ma do czynienia z nadmiernym wysunięciem żuchwy (tzw. progenia), zwężeniem szczęki, tyłozgryzem i zgryzem otwartym. Ten ostatni występuje w sytuacji, kiedy zęby górne nie mają żadnego kontaktu z zębami dolnymi. Należy bowiem wiedzieć, że w przypadku braku skuteczności leczenia ortodontycznego, niekiedy brana jest pod uwagę operacja chirurgiczna w obrębie szczęki. Taka, czasem i bywa jedynym rozwiązaniem. Tak jest w przypadku wszelkich nieprawidłowości w budowie brody. Dobry chirurg szczękowy może operacyjnie skorygować jej kształt, zmienić proporcje, powiększyć lub zmniejszyć ją.
Chirurg szczękowy – chirurgia onkologiczna
Chirurg twarzowo-szczękowy zajmuje się ponadto usuwaniem zmian nowotworowych powstałych w kościach żuchwy i szczęki oraz ich rekonstrukcją. Częstokroć wycięcie takich zmian nowotworowych wymaga usunięcia bardzo dużej ilości tkanek, co w czasie późniejszym wiąże się dla pacjenta z utrudnionym jedzeniem czy nawet mówieniem. By przywrócić możliwość wykonywania tychże czynności oraz zmniejszyć deformację twarzy, dobry chirurg szczękowy może dokonać rekonstrukcji żuchwy czy szczęki obejmującej np. przeszczep kości.
Stany zapalane, guzy, torbiele
Chirurg twarzowo-szczękowy zajmuje się również stanami zapalnymi kości, które wynikają z postępującego procesu degradacji zębów. W przypadku uporczywego stanu zapalnego, w leczeniu którego zawiodła nawet endodoncja, dobry chirurg szczękowy wkracza z pomocą przeprowadzając zabieg resekcji wierzchołka korzenia zęba. Zabieg ten, wykonywany w znieczuleniu miejscowym, polega na nacięciu błony śluzowej, odsłonięciu kości i usunięciu wszelkich zmian zapalnych powodujących problem. Chirurg szczękowy interweniuje także w przypadku guzów czy torbieli umiejscowionych w okolicach zatok szczękowych i innych miejscach, do których dotarcie za pomocą standardowych procedur stomatologicznych jest niemożliwe.
Chirurg szczękowy – zęby zatrzymane
Bywa, że z usług chirurga szczękowego korzystają i młodsi pacjenci. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy stomatolog stwierdził u nich tzw. zatrzymanie zębów. Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy zęby nie mogą przebić się przez błonę śluzową i zaczynają rosnąć nie na zewnątrz, a w środku kości. Jest to przypadek o tyle groźny, iż powodować może poważny stan zapalny, wypchnięcie zębów sąsiednich i oczywiście duże dolegliwości bólowe. Zatrzymanie zębów dotyczy na ogół zębów mądrości i wymaga ich chirurgicznego usunięcia.
Implanty zębowe
Chirurg twarzowo-szczękowy ma również swój udział w leczeniu protetycznym, a dokładniej w coraz popularniejszej dziedzinie implantologii. To właśnie on dokonuje rekonstrukcji materiału kostnego oraz odpowiednio przygotowuje dziąsło do wszczepienia implantu. W przypadku pacjentów, którym w jamie ustnej umieszczać się będzie ruchomą protezę, zadanie chirurga szczękowego polega na usunięciu wszelkich nierówności w postaci fałdek czy zgrubień, które utrudniałyby utrzymanie protezy.